Βόρεια Βασιλική. Ερείπια παλαιότερου μονόχωρου παρεκκλησίου

Εύκολα διακρίνεται ότι η Βόρεια Βασιλική ανοικοδομήθηκε επάνω στα ερείπια ενός μονόχωρου παρεκκλησιού, το οποίο οικοδομήθηκε περί το 400 - 425. Εκατό περίπου χρόνια μετά, και γύρω στα 500, οικοδομείται η τρίκλιτη βασιλική. Σήμερα βλέπουμε, ό,τι αποκάλυψε η αρχαιολογική σκαπάνη από αυτήν την εκκλησία. Οι δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές λειτουργούν μέχρι και τις αρχές του 7ου αιώνα οπότε και σταματά η χρήση των λατομείων και όλα εγκαταλείπονται οριστικά.Δίπλα στην Βόρεια Παλαιοχριστιανική Βασιλική, όπως είδαμε, βρίσκεται και η Νότια Παλαιοχριστιανική Βασιλική. Είναι εμφανώς μεγαλύτερη, διέθετε άμβωνα, υπερώο και είχε, στα νότια, πολλούς βοηθητικούς χώρους. Επικοινωνούσε με τη Βόρεια Βασιλική και το αίθριο αυτής μέσω τριών ανοιγμάτων στον τοίχο.Σήμερα έχουν αναστηλωθεί δύο κίονες από τις εσωτερικές κιονοστοιχίες της Νότιας Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, από το φράγμα του πρεσβυτερίου διατηρείται ο στυλοβάτης, ενώ από τον άμβωνα στον χώρο υπάρχουν μόνο τα θεμέλια και το πρώτο σκαλί της δυτικής κλίμακας. Στην τομή κατά μήκος, της σχεδιαστικής αποκατάστασης, της Νότιας Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής μπορείτε να διακρίνετε αριστερά την αψίδα του Ιερού Βήματος, δεξιά τον νάρθηκα με το κλιμακοστάσιο που οδηγεί στο υπερώο, τον άμβωνα στο κεντρικό κλίτος με την ανάγλυφη διακόσμηση και την κιονοστοιχία του κυρίως ναού και του υπερώου που διακοσμείται με ανάγλυφα θωράκια.Ο άμβωνας διακοσμείται με ανάγλυφα θωράκια, που σήμερα δεν είναι πλέον ορατά στον χώρο. Φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις παγωνιών, αμπέλου με πουλιά, δέντρα, αδιάγνωστου είδους τετράποδα ζώα και φυτικές παραστάσεις. Το σχέδιο που παρατίθεται βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείου Θάσου, στον Λιμένα.